فراوری موبایل بومی یا مونتاژ؟ - وبلاگ آریابلاگ

به گزارش وبلاگ آریابلاگ، وزیر ارتباطات روز چهارشنبه در حاشیه جلسه هیات دولت بیان کرد که سال جاری بر اساس برنامه، یک میلیون گوشی مالی زیر 100دلار فراوری می گردد. البته مدت هاست که زمزمه هایی از فراوری موبایل های بومی به گوش می رسد. به همین دلیل هیات وزیران سال گذشته آیین نامه ای برای حمایت از فراوری گوشی هوشمند داخلی و صنعت میکروالکترونیک تصویب کرد.

به گزارش جهانی اقتصاد، با این همه، اما تجربه های گذشته نشان می دهد که تا به امروز هیچ کدام از گوشی های هوشمند بومی نتوانسته اند رضایت کاربران و اقبال بازار را جلب نمایند. از طرفی آن طور که فعالان بازار و کارشناسان عنوان می نمایند، موبایلی تحت عنوان فراوری داخلی وجود ندارد. آن ها می گویند که شرکت های دانش بنیان تجهیزات و قطعات اولیه را از سایر کشور ها خریداری می نمایند و کار مونتاژ را در ایران انجام می دهند. درنهایت محصول فراوریشده را تحت عنوان موبایل ایرانی در بازار عرضه می نمایند.

از پلتفرم تا تلفن همراه بومی

آن طور که پیداست فراوری محصولا بومی به شدت مورد توجه دولت سیزدهم قرار گرفته است. حالا پس از بومی شدن پلتفرم ها قرعه به نام موبایل های بومی افتاده و این موضوع با جدیت در حال پیگیری است.

به همین خاطر هم عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات روز چهارشنبه در حاشیه جلسه هیات دولت به خبرگزاری سیتنا گفت: در لایحه برنامه هفتم توسعه توجه جدی به ارتباطات، فناوری اطلاعات و هوشمندسازی شده است و سال جاری بر اساس برنامه، یک میلیون گوشی مالی زیر 100دلار فراوری می گردد و در این زمینه با وزارت صمت در حال همکاری هستیم.

زارع پور با اشاره به همکاری وزارت ارتباطات و وزارت صنعت برای فراوری گوشی های داخلی توضیح داد: در این زمینه برنامه ای تدوین شده است و سال جاری چند بازیگر تازه به حوزه فراوری گوشی های همراه داخل وارد می شوند و فراوری گوشی همراه داخلی سال جاری جلوه دیگری پیدا خواهد نمود.

وی اضافه کرد: سال جاری بر اساس برنامه یک میلیون گوشی مالی زیر 100دلار فراوری می گردد و در این زمینه با وزارت صمت در حال همکاری هستیم. وزیر ارتباطات بعلاوه گفت که بر اساس مصوبه دولت، وزارت صمت مکلف شده است روی تجهیزاتی که غیر از گوشی همراه، سیستم عامل دارند از سیستم عامل مورد تایید وزارت ارتباطات استفاده گردد.

با این حال منظور وزیر ارتباطات از فراوری موبایل مالی زیر 100دلار مبهم است. درواقع انتظار می رود این گوشی های همراه هوشمند باشند. با این همه، اما فعالان بازار معتقدند که این موبایل ها غیر هوشمند خواهند بود؛ چراکه با این قیمت ها نمی گردد گوشی هوشمند فراوری کرد.

زمینه ای برای اعطای وام به دانش بنیان ها

البته فراوری موبایل بومی موضوع تازهی نیست؛ چراکه هیات وزیران سال گذشته، آیین نامه حمایت از فراوری گوشی هوشمند داخلی و صنعت میکروالکترونیک را تصویب نموده بود. در این آیین نامه تاکید شده بود که 20درصد از سهم بازار گوشی های هوشمند کشور باید به گوشی های هوشمند بومی برسد. البته نکته قابل تامل آن است که رسیدن به چنین سهمی از مدت ها پیش مطرح شده و آن طور که اعلام شده بود، باید تا سال1404 این موضوع تحقق پیدا کند. در این آیین نامه بعلاوه تاکید شده بود که در این صنعت ریسک بالایی وجود دارد؛ به همین علت برنامه های حمایتی متفاوتی نظیر تسهیلات برای شرکت ها در نظر گرفته شده است.

عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات و فناوری هم پیش تر در شهریور ماه سال1400 در مصاحبه ای با خبرگزاری فارس اعلام نموده بود از موبایل ایرانی استفاده می نماید که ظرفیت های مناسبی دارد. او اظهار کرد که موبایل ایرانی فراوری داخل است و در ساخت آن از ظرفیت جوانان کشور استفاده می گردد و این موضوع موجب اشتغال زایی هم خواهد شد و به نوعی در مردم و جامعه خودباوری ایجاد می نماید. او بعلاوه مطرح نمود که موبایل های داخلی نسبت به گوشی های خارجی مقرون به صرفه تر هستند. زارع پور درباره این موضوع که آیا گوشی های همراه داخلی توان رقابت با همتایان خارجی خود را دارند یا خیر؛ ضمن تایید این موضوع شرح داد که حتی سرمایه گذاران ایرانی که اکنون در عرصه فراوری در سایر کشور ها فعال هستند، آمادگی دارند که ظرفیت خود را برای فراوری گوشی همراه در ایران به کار بگیرند.

رضا خوش خرام، یکی از فعالان بازار موبایل درباره تاکید مجدد وزیر ارتباطات بر فراوری موبایل های بومی به جهانی اقتصاد گفت: این صحبت ها زمینه چینی برای اعطای وام به شرکت های دانش بنیان است، فراوری موبایل بومی امکان پذیر نیست؛ چراکه تکنولوژی ساخت آن وجود ندارد و به طور معمول تجهیزات و قطعات واردشده در داخل کشور مونتاژ می شوند؛ در نهایت هم روی آن ها برچسب فراوری داخلی می زنند.

خطر اتلاف وقت و سرمایه

با تمام این ها باید توجه داشت که فراورینمایندگان داخلی هم با موانع و چالش های مهمی روبه رو هستند؛ چراکه اگر فراوریات آن ها کیفیت مطلوبی نداشته باشد، چنین طرح هایی تنها باعث از دست رفتن وقت و سرمایه آن ها می شوند. حمید توسلی، عضو هیات مدیره سازمان نظام صنفی تهران و عضو هیات مدیره سندیکای فراوری تجهیزات فناوری کشور پیش تر در این باره به جهانی اقتصاد گفته بود: در ابتدا باید تعریف از فراوری داخلی معین گردد. اگر ما فراوری را بستن پیچ در نظر بگیریم، می توانیم فراوری داشته باشیم. اما اگر هدف از فراوری، ساخت برد و چیپ ست باشد، این کار در حال حاضر در کشور ما امکان پذیر نیست. در حال حاضر در بازار بیشتر موبایل ها با سیستم عامل اندروید کار می نمایند. پس اگر هدف ما فراوری موبایل های داخلی باشد، باید برای دسترسی به این سیستم عامل با شرکت گوگل تعامل داشته باشیم که این موضوع هم به علت تحریم ها اجرایی نیست؛ مگر اینکه ما سیستم عامل متفاوت و منحصر به فردی را تعریف کنیم. اینکه شرکت های ایرانی از یک شرکت چینی سازنده موبایل مانند تکنو، تجهیزات و قطعات اولیه را خریداری و آن ها را در داخل مونتاژ نمایند، امکان پذیر است. البته در ایران امکان فراوری قاب و بدنه وجود دارد و البته فرآیند آن موقع بر است. درباره بورد هم باید گفت که ساخت بورد مدار چاپی پی سی بی در داخل کشور به صرفه نیست و تهیه چیپ هم مسائل خاص خود را دارد. به طور کلی داستان فراوری در ایران پیچیده است. برخی تجهیزات مانند بدنه های پلاستیکی، قطعات فلزی، برد های کوچک تا چهار لایه را می توان در کشور فراوری کرد و برای فراوری این محصولات قدم های خوبی هم برداشته شده است. با این همه، اما اگر در ایران به جای فراوری سخت افزار، وقت و انرژی مان را صرف جلوگیری از فرار مغز ها کنیم و از نیرو های خلاق و جوان در زمینه های روباتیک، آی او تی و هوش مصنوعی استفاده کنیم، در جهان می توانیم حرفی برای گفتن داشته باشیم.

توسلی درباره به صرفه بودن فراوری و مونتاژ موبایل در ایران عنوان نموده بود: بالا رفتن قیمت کرایه های حمل ونقل باعث شده است مونتاژ صرفه مالی داشته باشد. البته این موضوع برای کالا های سنگین و بزرگ مانند نمایشگر های بزرگ ال سی دی صدق می نماید. موضوع بسیار مهم دیگری که باید مورد توجه قرار بگیرد، این است که اگر کشوری بخواهد در فراوری پیروز ظاهر گردد باید تیراژ فراوری بالایی داشته باشد؛ کشور ما 80میلیون جمعیت و چین 4/ 1میلیارد جمعیت دارد. چین هر محصولی را که فراوری کند، حتی اگر خطا داشته باشد، به علت بزرگی بازار می تواند در تیراژ بالا آن را به فروش برساند و سپس اشکالات موجود را رفع کند. ما بازار کوچک ایران را در اختیار داریم. حتی اگر بازار های منطقه را هم مد نظر داشته باشیم، باید از نظر کیفیت از برند های چینی و تایوانی قوی تر عمل کنیم. در حال حاضر در ساخت قالب، قطعه، طراحی و دیزاین نمی توانیم در برابر برند های قدیمی و معروف حرفی برای گفتن داشته باشیم؛ چراکه ما با تکنولوژی روز جهان بسیار فاصله داریم و این تکنولوژی ها در دست برند های معروف جهان است.

گوشی های داخلی تا به امروز نتوانستند در بازار با اقبال خوبی روبرو شوند و خریداران ایرانی همچنان در پی خرید گوشی باکیفیت خارجی هستند. پروژه فراوری تلفن همراه داخلی معمولا تنها به افزایش قیمت موبایل های وارداتی و حتی کمبود آن ها در بازار منجر شده است. موبایل های داخلی تنها در صورتی می توانند جایگزین مدل های خارجی شوند که توانایی رقابت با آن ها را داشته باشند؛ موضوعی که بعید است به خاطر نبود زیرساخت های فنی و تکنولوژیک کافی به نتیجه برسد.