درباره کپک های غذایی چه می دانید؛ همه کپک ها مضر هستند؟ - وبلاگ آریابلاگ

به گزارش وبلاگ آریابلاگ، مقدار زیادی از ضایعات غذایی که وجود دارد بیشتر اوقات بخاطر کپک ها است. کپک های غذایی طعم و بافت نامطلوبی داشته و اکثرا به رنگ های سبز، سفید، آبی یا سیاه در نقامختلف مواد خوراکی فاسد قابل مشاهده هستند. شما ممکن است بارها با صحنه های زننده کپک زدن نان، مواد غذایی داخل یخچال یا حتی نوشیدنی های خود روبرو شده باشید که منجر به دور ریز تمام آن ها شده باشد.

همه ما با این فکر بزرگ شده ایم که کپک ها چندش آور هستند و باید از آن ها دوری کنیم؛ اما آیا واقعا این تفکر واقعیت دارد و کپک ها خطرناک هستند؟ مگر یاد نگرفته ایم که پنی سیلین از نوعی کپک روی نان کشف شده یا علت خوشمزه بودن پنیر آبی یا همان بلوچیز کپک موجود در آن است؟ تحقیقات اینگونه نشان می دهد که با اینکه برخی از انواع کپک ها سمی و خطرناک هستند گروهی دیگر بی خطر بوده و حتی در صنایع غذایی برای تولید محصولاتی مانند پنیر مورد استفاده قرار می گیرند.

در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا از حقایق بیشتری درباره کپک های غذایی و مضرات آن ها مطلع شوید.

کپک چیست؟

کپک یک نوع قارچ در فرم چند سلولی و ساختار کرک گونه است و معمولا هنگامی با چشم قابل رویت است که روی غذا رشد کرده باشد. غذاهای کپک زده ممکن است سفت شده یا تغییر رنگ دهند در حالی که خود کپک می تواند ظاهری کرکی، گرد و خاکی یا نقطه نقطه داشته باشد. هزاران نوع کپک در شکل های مختلف در دنیا وجود دارند که به فضایی مرطوب، گرم و طبیعی برای رشد نیازمند هستند؛ به همین علت معمولا مواد غذایی محیطی ایده آل برای آن ها به شمار می آیند. به طور کلی می توان اینطور گفت که کپک روش طبیعی اکوسیستم و مادر طبیعت برای بازیافت ضایعات غذایی است.

توجه داشته باشید که حتی اگر کپک را در سطح کوچکی از غذای خود مشاهده کردید امکان نفوذ ریشه آن به اعماق غذا و آلوده کردن تمام آن وجود دارد، به همین علت بهتر است غذاهایی که حتی کمی از سطح آن ها کپک زده را نیز استفاده نکنید.

یکی از دلایل اصلی نحوه نگهداری از مواد غذایی مثل ترشی انداختن، فریز یا خشک کردن خوراکی ها هم جلوگیری از ایجاد کپک است. کپک ها علاوه بر غذاها قابلیت رشد در محیط های بسته و مرطوب را نیز دارند.

آیا کپک غذایی خطرناک است؟

بله، در حالی که برخی از کپک ها در صنایع غذایی برای تولید پنیرهای گوناگون مثل گورگونزولا،بلوچیز و کمببر مورد استفاده قرار می گیرند انواع دیگری از کپک ها نیز وجود دارند که بسیار خطرناک بوده و باعث حمله های آلرژیک و حتی مسائل تنفسی مثل آسم می شوند.

تعداد کمی از کپک ها نیز در شرایط مناسب مایکوتوکسین تولید می کنند که یک ماده بسیار سمی است و می تواند باعث بیماری و حتی در مواردی منجر به مرگ شخص شود.

مایکوتوکسین ها چه هستند؟

مایکوتوکسین سمی است شیمیایی که از طریق انواع خاصی از کپک ها تولید شده و معمولا در محصولات کشاورزی مثل میوه ها، سبزیجات، غلات و خشکبار یافت می شود. محصولات حیوانی مثل گوشت، مرغ، شیر یا تخم مرغ نیز در صورت تغذیه دام و طیور از موارد آلوده به کپک می توانند حاوی مایکوتوکسین باشند.

سازمان خاروبار و کشاورزی ملل متحد (FAO) تخمین زده است که 25 درصد از کل زنجیره غذایی دنیا تحت تاثیر مایکوتوکسین ها به خصوص یکی از بدترین انواع آن آفلاتوکسین است.

آفلاتوکسین چیست؟

آفلاتوکسین یک نوع سم سرطان زا است که از طریق نوع خاصی از قارچ یا همان کپک در غذای ما ایجاد می شود که معمولا پتاسیل بالایی در آلوده کردن مواد غذایی مثل ذرت، پسته و بادام دارد، این در حالی است که گندم، جو و برنج نسبت به این نوع از سم قارچی مقاوم تر هستند.

مصرف غذاهای آلوده به آفلاتوکسین می تواند باعث ایجاد مسمومیت و بیماری های گوناگونی در انسان ها و دام ها شود. شیر و مواد لبنی نیز میتوانند آلوده به این ماده سمی باشند، به همین علت توصیه می کنیم تا با استفاده از مواد لبنی صنعتی که با رعایت کامل پروتکل های بهداشتی تولید می شوند از هرگونه خطر ابتلا به این ماده سمی جلوگیری کنید.

با خوراکی های کپک زده چه کنیم؟

به طور کلی اگر روی مواد غذایی نرم مثل میوه، سبزیجات، لبنیات، نان یا غذاهای پخته شده کپک مشاهده کردید بهتر است کل خوراکی را دور بریزید و دیگر از آن استفاده نکنید. مواد غذایی نرم فضای شدیدا مرطوب و مناسبی برای رشد کپک ها محسوب می شوند و به همین علت احتمال کپک زدگی و نفوذ آن در عمق خوراکی بسیار بالاست؛ کپک ها به راحتی می توانند در زیر سطح مواد غذایی نرم رشد و آن ها را آلوده کنند. این نوع مواد غذایی همچنین فضای مناسبی برای رشد باکتری ها به شمار می آیند.

اما خلاص شدن از شر کپک ها در خوراکی های سفت مثل پنیر، سالامی یا گوشت های فرآوری شده راحت تر است؛ شما می توانید به راحتی با بریدن قسمت کپک زده از به جای مانده ماده غذایی خود بدون هیچ نگرانی استفاده کنید. در مجموع احتمال آلودگی کل سطح غذاهای متراکم و سفت به کپک بسیار پایین تر است.

اما چنانکه تمام سطح ماده غذایی شما از کپک پوشیده شده باید آن را دور بریزید. همچنین توجه داشته باشید در صورت مواجهه با کپک به هیچ عنوان آن را بو نکنید چرا که امکان ایجاد بیماری های تنفسی از این طریق بسیار بالاست.

چگونه می توان از رشد کپک غذایی جلوگیری کرد؟

چند روش برای جلوگیری از کپک زدن مواد غذایی وجود دارد که اولین آن تمیز نگه داشتن یخچال شماست، چرا که هاگ ها از طریق غذاهای کپک زده می توانند سایر مواد غذایی سالم را نیز آلوده کنند. در زیر به چند نکته مهم برای جلوگیری از رشد کپک در مواد غذایی اشاره شده است:

• فضای یخچال خود را مرتباً تمیز نگه دارید و هر چند ماه یکبار کل یخچال و فریزر خود را کاملا نظافت کنید.
• ابزارهایی که از آن ها برای نظافت استفاده می کنید را ضدعفونی کرده و تمیز نگه دارید.
• اجازه ندهید غذاها فاسد شوند و در کمترین زمان ممکن آن ها را مصرف کنید.
• اگر قصد استفاده از مواد غذایی خود را در آینده نزدیک ندارید آن ها را در فریزر قرار دهید.
• غذاهای فاسد شدنی را در جای سرد و خشک نگهداری کنید.

سخن پایانی

کپک ها را تقریبا در جای جای طبیعت می توان یافت اما تنها زمانی مشکل ساز خواهند بود که روی مواد غذایی شما پدیدار شوند. احتمال ایجاد مایکوتوکسین در کپک های غذایی بسیار بالاست اما نحوه جلوگیری از آن نیز کاملا قابل کنترل است.

همچنین مایکوتوکسین ها تنها زمانی تولید می شوند که ماده غذایی شما کاملا پوشیده از کپک شده یا به اصطلاح کپک روی آن بالغ شده باشد که در آن زمان شما قطعا متوجه فاسد شدن غذا و لزوم عدم استفاده از آن خواهید شد.

در مجموع به خاطر داشته باشید که باید از استفاده هرگونه ماده غذایی کپک زده خودداری کنید، به خصوص اگر سابقه حساسیت به کپک داشته باشید.