شام آخر و حقایقی که کمتر کسی در خصوص آن می داند - وبلاگ آریابلاگ

به گزارش وبلاگ آریابلاگ، وب سایت ایوار - رضا رجب پور: شام آخر اثر لئوناردو داوینچی در طول حیات خود، دوران پرفرازونشیبی را پشت سر گذاشته است. داوینچی با کشیدن نقاشی شام آخر در سال 1495 میلادی، یکی از تأثیرگذارترین آثار هنری تاریخ را خلق کرد. و اما راز داوینچی در این اثر مشهور چیست؟

نقاشی شام آخر تفسیر عینی لئوناردو داوینچی از رویدادی است که در هر چهار انجیل (کُتُب عهد جدید مسیحیت) توضیح داده شده است. شب قبل از خیانت به مسیح توسط یکی از حواریون وی، عیسی ناصری آن ها را برای صرف شام گرد هم جمع می نماید.

او به آن ها می گوید که می داند چه سرنوشتی در انتظار وی است و پا های آن ها را می شوید (این عمل نمادی از برابری و یکسان بودن همه آن ها در نظر مرادشان است).

وقتی که آن ها در کنار هم شام می خورند، مسیح توصیه هایی دقیق در خصوص نحوه خوردن و نوشیدن در آینده، به یاد وی، به حواریون خود می نماید. این اولین مراسم شکرگزاری یا عشای ربانی است که همچنان نیز برگزار می گردد.

تابلوی شام آخر، به طور ویژه، لحظات پس از گفت وگوی مسیح با حواریون خود در خصوص خیانت یکی از آن ها، پیش از طلوع آفتاب، را به تصویر می کشد و تمامی 12 مرید وی واکنش هایی از سر خشم، عصبانیت و حیرت نسبت به این خبر از خود نشان می دهند.

داوینچی تا پیش از این بر روی نقاشی هایی به این ابعاد کار ننموده بود و هیچ تجربه ای در ارتباط با نقاشی های دیواری در ابعاد استاندارد نداشت.

این نقاشی با استفاده از رنگ های تجربی و به طور مستقیم بر روی یک دیوار خشکِ گچی کشیده شد و برخلاف نقاشی های دیواری مرسوم که در آن ها رنگ با گچ خیس ترکیب می گردد، خوب پیش نرفت.

داوینچی حتی مجبور شد تا پیش از خاتمه کار، مسائل مربوط به پوسته پوسته شدن رنگ بر روی دیوار را ترمیم کند. شام آخر در طول سال های بعد فرو ریخت، تخریب شد و مورد بازسازی نهاده شد.

چیزی که امروزه ما از تابلوی شام آخر به چشم می بینیم، شاید بخش بسیار کوچکی از اصالت آن را در خود داشته باشد.

بیشتر توجهات اخیر به این نقاشی، حول جزئیات پنهان در درون آن نهاده شده است، به همین خاطر بیشتر بینندگانی که به دنبال کشف این جزئیات پنهان هستند، از زوایای خارق العاده به تصویرکشیده شده در این نقاشی غافل می شوند.

در این نقاشی، دیوار هایی با زوایای تیز به دیوار های انتهایی اتاق ختم می شوند و پنجره ها، تپه ها و آسمان در دوردست ها را نشان می دهند. حالتِ روز به تصویرکشیده شده به وسیله پنجره ها، به احساس آرامش حاکم در فضای اطراف شخصیت مسیح می افزاید.

طرح کلی نقاشی شام آخر

داوینچی طرح سه بعدی شام آخر را به گونه ای متوازن ساخته که نقطه تلاقی آن، درست در پشت شقیقه راست مسیح، واقع شده است و به مکان فیزیکی از مرکز سر مسیح اشاره می نماید.

داوینچی با یاری یک نخ در جهات محوری از این نقطه، انتهای میز، خطوط کف و لبه های قائم از شش ستون سقفی را به تصویر می کشد. او از لبه های چپ و راست از خط افق، خطوط اریب را تا گوشه های سقف ادامه می دهد و نقاطی برای خطوط افقی در سقف ترسیم می نماید.

داوینچی به خاطر علاقه شدید خود به تقارن شهرت دارد. نقاشی شام آخر داوینچی کاملاً به شکل افقی ترسیم شده است. میز بزرگی در جلوی نقاشی به چشم می خورد و همه شخصیت ها در پشت آن قرار دارند. این اثر کاملاً متقارن است و تعداد شخصیت ها در دو طرف مسیح باهم برابری می نماید.

نمای کلی در این تصویر نشان می دهد که چگونه پرسپکتیو در نقاشی شام آخر با یاری مجموعه ای از نشانه گذاری ها در نقاط کلیدی به انتها رسیده و همین امر جنبه های معماری از ترکیب و قرارگیری شخصیت ها را برجسته تر می نماید.

شمای کلی نقاشی شام آخر

10 حقیقت شگفت انگیز در خصوص نقاشی شام آخر

1. شام آخر یک تجربه شکست خورده است

برخلاف نقاشی های دیواری سنتی که استادان دوره رنسانس آن ها را بر روی دیوار هایی با گچ خیس می کشیدند، داوینچی نقاشی خود را بر روی دیواری گچی، اما خشک در کلیسای سانتا ماریا دله گراتزی در میلان ترسیم کرد.

بااین حال، این تجربه ناموفق بود، زیرا رنگ به خوبی به دیوار نمی چسبید و تنها چند دهه پس از اتمام کار، آغاز به پوسته پوسته شدن کرد.

2. نمک ریخته شده در این اثر نمادین است

برآورد ها در خصوص نمادگرایی در این اثر بسیار فراوان است. برای مثال، بسیاری از پژوهشگران بر سر معنی نمکدان واژگون شده در نزدیکی آرنج یهودا بحث وجدل نموده اند. نمک ریخته شده می تواند نمادی از بدشانسی، فقدان، مذهب یا مسیح به عنوان نمک و برکت زمین باشد.

3. مارماهی یا شاه ماهی؟

پژوهشگران همچنین در خصوص غذای انتخابی داوینچی نیز اظهارنظر نموده اند. آن ها بر سر اینکه غذای روی میز مارماهی است یا شاه ماهی، باهم اختلاف نظر دارند؛ زیرا هرکدام از این غذا ها معانی سمبلیک مختص به خود را دارند.

در زبان ایتالیایی، آرینگا (aringa) به معنای مارماهی است. واژه مشابه آرّینگا (arringa) نیز به معنای آموختن تعالیم مذهبی است. در لهجه شمال ایتالیا، به شاه ماهی، رِنگا (renga) گفته می گردد که توصیف کننده فردی است که با مذهب منافات دارد.

این موضوع با پیشگویی مسیح در انجیل که حواری وی، پیتر، با او مخالفت داشت، همخوانی دارد.

4. داوینچی از یک چکش و میخ برای دستیابی به پرسپکتیو تک نقطه ای استفاده می نماید

چیزی که این شاهکار نقاشی را فوق العاده حیرت انگیز می نماید، نمایی است که نقاشی نسبت به آن کشیده شده است. گویی نقاشی بیننده را برای تجربه دقیق تر، به داخل خود دعوت می نماید.

داوینچی برای دستیابی به این احساس، میخی را بر روی دیوار می کوبد، سپس نخی را به آن می بندد تا بتواند با یاری آن زوایای اثر را خلق کند.

5. این اثر هنری یک هشدار مهلک را در خود دارد

سابرینا اسفورتزا گالیتزیا (Sabrina Sforza Galitzia) در سال 2010 چیزی که در قالب نشانه های ریاضی و نجومی در اثر داوینچی مشاهده نموده بود را به عنوان پیامی از سوی این هنرمند در خصوص خاتمه دنیا تفسیر کرد.

بر اساس تفسیر او، داوینچی میخواهد که بگوید خاتمه دنیا در سال 4006 میلادی رخ می دهد.

6. نقاشی دیواری موجود، کار دست داوینچی نیست

در اواخر قرن بیستم، تیمی به سرپرستی پانین برامبیلا بارچیلون (Panin Brambilla Barcilon) با یاری تصاویر میکروسکوپی، نسخه های کپی، رفلکتوسکوپی مادون قرمز و ردیاب های صوتی، اقدام به برداشتن لایه های رنگ از روی دیوار و ترمیم اثر اصلی با دقت هرچه تمام تر کردند.

منتقدان اظهار می دارند که تنها چیزی که از این نقاشی تا به امروز دستخوش تغییر نشده، کار لئوناردو داوینچی است.

7. سه نسخه کپی از نقاشی اصلی موجود است

سه تن از شاگردان داوینچی، ازجمله جامپیترینو، نسخه هایی کپی از نقاشی وی را در اوایل قرن شانزدهم خلق کردند. جامپیترینو یک نسخه کاملاً کپی از این نقاشی کشید که در حال حاضر در آموزشگاه سلطنتی هنر ها در لندن نگهداری می گردد.

این نقاشی رنگ روغن بر روی بوم، منبع اصلی بازسازی های اخیر شام آخر بوده است.

نسخه کپی دوم توسط آندرئا سولاری کشیده شده و در موزه لئوناردو داوینچی در بلژیک نگهداری می گردد. نسخه سوم از این اثر نیز به دست چزاره دا سِستو کشیده شده و در کلیسای سنت آمبروجیو در سوئیس واقع شده است.

8. شام آخر یک اثر موسیقایی نیز است

به گفته جیووانی ماریا پالا، موسیقی دان ایتالیایی، داوینچی نُت های موسیقی را در نقاشی شام آخر ترکیب نموده است. پالا در سال 2007 یک ملودی 40 ثانیه ای از نُت هایی ساخت که به گفته وی در گوشه و کنار نقاشی پنهان شده بودند.

9. این نقاشی قربانی بی توجهی و سوء استفاده شده است

ساکنان صومعه در سال 1652 بخشی از دیوار را برای ساخت یک درب جدید تخریب کردند و باعث از بین رفتن بخش قابل توجهی از نقاشی در قسمت پا های مسیح شدند.

سربازان ناپلئون بناپارت نیز این مکان را به اسطبل تبدیل کردند و با گلوله های خود آسیب بیشتری به نقاشی زدند. نازی ها نیز در طول جنگ دنیای دوم این صومعه را بمباران کردند و دیوار های اطراف را فرو ریختند.

10. شام آخر بار ها مورد بازسازی نهاده شده است

شاهکار داوینچی بار ها مورد کوشش های بازسازی گران نهاده شده است. بعضی از این بازسازی ها در سال های 1726، 1770، 1853، 1903، 1924، 1928 و 1978 صورت گرفته اند.

منبع: leonardodavinci