روستای رشم؛ روستایی با هویت در پیچ و خم های کویر - وبلاگ آریابلاگ

به گزارش وبلاگ آریابلاگ، کویر همواره همراه با راز و رمز های بسیاری است. در میان گاه در فواصل دور از یکدگیر روستاها و آبادی های وجود دارد که بسیار با اصالت و هویت هستند. رشم یکی از این روستاها است. با خبرنگاران همراه باشید.

از دامغان به سمت جنوب که راهی کویر می شویم، 10 کیلومتر مانده به معلمان جایگاه روستایی به نام رشم است. کویر همواره پر رمز و راز بوده و هست. این روستای اصیل و با هویت نیز از راز و رمزهای کویر است. نام رشم با نام معادن کوه های اطراف، معادن شداد گره خورده است.

در این منطقه معادن بسیاری وجود دارند که علاوه بر اینکه جزو منابع مالی و درآمدزایی محسوب می شوند، به ما نشان می دهند مردمان روزگار قدیم از وجود آن ها آگاه بودند و استخراج هم می کردند.

این روستا در دامنه کوه انارو واقع شده است.

این روستا در دیواره ورودی به کویر مرکزی ایران از طرف دامغان به جندق است. کنار جاده دامغان به جندق در سمت چپ آن روستا رشم با دوچشمه آب واقع شده است که برای مسافران خسته از کویرخشک نعمتی بی بدیل است.

معماری رشم صخره ای و پلکانی است و خانه های آن پشت به کوه دارند و از روبه رو به زمین های زراعی نظر دارند. وجود چشمه هایی همانند چشمه علی و جاری شدن آن ها به روستا شادابی و زندگی را به ارمغان آورده اند. وجود چنین مکانی در دل کویر که گاهی تا کیلومتر ها اثری از زندگی در آن نیست، آن چنان شگفت آور است که ایران شناسی همانند مهرداد بهار را تحت تاثیر قرار داده است.

جاذبه های گردشگری رشم

سنگ نگاره های باستانی

اوج شکوه و عظمت این روستا وجود سنگ نگاره هایی است که در دامنه کوه های مرتفع شمال غربی آن واقع شده است. نقش هایی که در جای جای ایران تکرار شده اند و در این دیار کویری همانند دیگر نقاط ایران وجود دارند. در دامنه شرقی یکی از مرتفع ترین کوه های منطقه به نام کوه دختران یا چهل دختران بر سنگ های سخت، نقش های متعددی از بز کوهی (نماد آب خواهی) حکاکی شده اند. اگرچه تعداد آن ها کم و معدود است، ولی ارزش و پیغام ملی آن ها بسیار فراوان است.

گورستان تاریخی رشم

جالب ترین چیزی که به دره رشم عظمت و شکوهی تاریخی می دهد، گورستان این دره است؛ گورستانی به پهنای تقریبی 200 متر و به درازای یک کیلومتر در جانب شرقی بستر خشک دره رشم. گفته می گردد قدمت برخی ار این قبر ها به 3000 سال می رسد.

کهنسال ترین گورهای این گورستان در قسمت شمال قرار دارند و هرچه به سمت جنوب می رویم از عمر گورها کمتر می گردد، تا خاتمه در جنوبی ترین حد گورستان به گورهای رشمی های معاصر برمی خوریم که در کنار آرامگاه امامزاده عباس قرار دارند. ظاهرا گورهای حد شمالی مربوط به اوایل صدر اسلام هستند و از آن مردمی که هنوز اسلام نیاورده اند. چون جهت آن ها شرقی غربی نیست.

در این گورستان بزرگ که در طول زمان به کرات غارت شده و مورد دست برد حفارهای شبانه قرار گرفته است، سنگ های قبرها به صورت هندسی حجاری نشده است، بلکه نام صاحب گور را بر قلوه سنگی بزرگ نقش نموده اند.

در میان گورهای بزرگ و کوچک، گوری وجود دارد که سه متر عرض و شش متر طول دارد و اطراف آن را با تخته سنگ های بزرگی جدول بندی شده است. این گور بزرگ از طول به دو قسمت شده است و بر قلوه سنگ بزرگی که در وسط این دو قسمت واقع شده است به خط زیبایی نوشته شده است: عباسه.

تنها گوری که از بنای مختصری برخوردار بود، گوری بود با یک طاق، چهار پایه آجری که سقفش ریخته بود و در داخل طاق حفاری وسیعی انجام شده بود.

بعلاوه آن را به ایرجی ها منسوب می نمایند. ایرج یکی از سه پسر فریدون، پادشاه اساطیری ایران بود که بخش میانی جهان که ایران هم جزو آن بود به او رسید.

آرامگاه امامزاده عباس(ع)

آرامگاه این امامزاده که شاهزاده عباس نیز نامیده می شد، عبارت است از یک فضای هشت گوش با یک گنبد پلکانی که معمول این منطقه است. از پلکانی که در جبهه شرقی بنای آرامگاه واقع شده است و به سقف گنبدی منتهی می گردد، برمی آید که از فراز این بنا علاوه بر گفتن اذان به جای برج دیده بانی هم استفاده می شد. رشم با موقعیت جغرافیایی خاص خود، ضمن اینکه تسلط کامل بر کوره راه کاروان رو و حاشیه شمالی کویر بزرگ نمک دارد، در دهانه معبر میان کوه های انارو و دزینا، با روستاهای شمالی کوه های شمالی کویر بزرگ نمک هم در ارتباط است. گنبد امامزاده عباس (ع) هم به راه شرقی غربی حاشیه شمالی کویر تسلط دارد و هم بر دهانه معبر یاد شده است.

لازم به ذکر است دامغان یکی از کهن ترین شهرهای ایران است و از قدیم تا حال دارای اهمیت خاصی است. نام این شهر از مغان گرفته شده و به ده مغان معروف بوده و گفته اند که مغان باعث آبادی آن شده اند. بعدها در اثر گذشت زمان حرف ه از میان رفته و الف جای آن قرار گرفته است. بنای شهر دامغان را به هوشنگ نبیره کیومرث که از پادشاهان پیشدادی بوده نسبت می دهند و روزگاری نیز مرکز اشکانیان بوده و همین طور دامغان را جزو اقلیم چهارم می دانسته اند.

در اغلب کتب جغرافیا و تاریخ نام دامغان برده شده که تمامی نوشته های آن ها اشاره بر اهمیت و اعتبار شهر قدیمی دامغان دارد، چراکه دامغان در سر راه جاده ابریشم و جهت گذر از غرب به شرق از گذشته های دور تا به امروز بوده و صحت و علت این ادعا این است، زمانی که یونانی ها به شهر تاریخی دامغان می رسند، آن را آباد می بینند و به خاطر بزرگی و وجود آذوقه و علوفه فراوان آن را هکاتم پلیس می نامند که هنوز هم به نام های هکاتم پلیس و صد دروازه معروف و مشهور است. علت دیگر این ادعا وجود کاروان سراها، قلعه ها و تپه های قدیمی و برج و بار و حصار بزرگ داخل و خارج شهر دامغان است.