کشف گچ بری 1700 ساله در شرق ایران - وبلاگ آریابلاگ

به گزارش وبلاگ آریابلاگ، محوطه بازه هور در کنار روستای رباط سفید در 70 کیلومتری شهر مشهد در استان خراسان رضوی واقع شده است. یافته های باستان شناسان بیانگر آن است که این مجموعه متشکل از آثار فرهنگی و بقایای معماری دوره ساسانی است. میثم لباف خانیکی ـ عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ـ درباره نویافته های باستان شناسی از آتشکدۀ ساسانی بازه هور گفت: چهارتاقی سنگی بازه هور که در سال 1310 خورشیدی به عنوان نخستین اثر تاریخی استان خراسان در لیست آثار ملی به ثبت رسیده، در جبهۀ شمالی این محوطه واقع شده است و حدس های باستان شناسی در سال 1395 شواهدی از یک سکونتگاه ساسانی- اسلامی را در جنوب این چهارتاقی آشکار ساخته است.

سرپرست کاوش های باستان شناسی محوطه بازه هور ادامه داد: فعالیت های باستان شناسی در محوطۀ تاریخی بازه هور که از سال 1392 به سرپرستی اینجانب شروع شد در سال 1397 به شناسایی مجموعۀ مذهبی وسیعی در جبهۀ جنوبی این محوطه انجامید که بر فراز بلندی طبیعی موسوم به کوه دختر گسترده شده است. کاوش های باستان شناسی در این محل، در سه سال گذشته، منجر به شناسایی بقایای یک آتشکده شد که از یک چهارتاقی آجری به انضمام فضاهای الحاقی تشکیل شده است.

لباف خانیکی اضافه نمود: در مجاورت این چهارتاقی نیز فضای ستون داری قرار داشته که هر یک از ستون ها با تزئینات گچ بری منحصر به فرد آراسته می شده، بعلاوه نمای داخلی بعضی از فضاهای آتشکدۀ بازه هور به صحنه های متنوعی از نقاشی های دیواری و گچ بری های شاخص دورۀ ساسانی مزین بوده است.

به گفته این باستان شناس، گچ بری های مکشوفه نمایشگر نقش مایه های انسانی، حیوانی، گیاهی و هندسی گوناگون بوده و بر سطح بعضی قطعات، آثار رنگ قابل تشخیص است. گرچه فعالیت های مخرب انسانی سبب تخریب شدید تزئینات معماری آتشکدۀ بازه هور شده، ولی قطعات به دست آمده حاکی از مرکزیت مذهبی این آتشکده در ناحیۀ شمال شرق ایران است.

او بعلاوه گفت: شواهد معماری بیانگر آن است که آتشکدۀ بازه هور تا سده های سوم و چهارم هجری همچنان به فعالیت خود ادامه می داده است و احتمالاً بر اثر زلزلۀ مهیبی ویران شده و پس از آن غارت قرار شده است.

خانیکی تاکید نمود: حفاظت از آثار و بقایای این آتشکده می تواند امکان مناسبی برای پژوهشگران و علاقه مندان به تاریخ و فرهنگ ایران فراهم آورد.