خبرنگاران مسائل بازرگانان در مرز دوغارون - وبلاگ آریابلاگ

به گزارش وبلاگ آریابلاگ، مشهد- خبرنگاران- مرز پررفت و آمد دوغارون شهرستان تایباد واقع در شرق خراسان رضوی همجوار با کشور افغانستان گرفتار مشکلاتی برای بازرگانان فعال در این حوزه و کامیونهای حمل کالاهای صادراتی و ترانزیت شده که نیازمند شناخت عوامل ایجاد و برطرف فوری آنها به منظور جلوگیری از زیانهای وارده است.

بازرگانان فعال در حوزه تجارت به وسیله مرز دوغارون، رانندگان خودروهای سنگین حامل کالاهای واردتی، صادراتی و ترانزیتی و نیز فعالان شرکتهای حمل و نقل در این گذرگاه مرزی روانسازی قوانین و دستورالعملهای این حوزه و اعمال مدیریت واحد بر مرز را چاره قطع دست سودجویانی می دانند که عامل مسائلی همچون رواج نوبت فروشی در این مرز رسمی میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی افغانستان شده است.

گمرک دوغارون با 100 سال پیشینه فعالیت، پررونق ترین گمرک خراسان رضوی و پس از گمرک مشهد تنها گمرک مستقل در این استان محسوب می گردد که تقریبا تمام ترانزیت کالا به افغانستان به وسیله آن صورت می گیرد.

سرانجامه مرزی دوغارون رتبه پنجم کشور را در حوزه صادرات از معبرهای زمینی، رتبه سوم ترانزیت خروجی و رتبه نخست تردد مسافری با ناوگان حمل و نقل عمومی را در بین معبرهای زمینی کشور از آن خود نموده است.

سالانه افزون بر 650 هزار تن انواع کالای صادراتی و 400 هزار تن کالای ترانزیتی به وسیله سرانجامه مرزی دوغارون به کشور افغانستان صادر می گردد.

بیشترین حجم کار این گمرک، ترانزیت کالا به وسیله بندرعباس است. کالاهای تجار افغانستانی، پاکستانی و گاه هندی و دیگر ملل همسایه افغانستان به وسیله کشورهای حوزه خلیج فارس به گمرک های بندرعباس، بندرلنگه و همچنین گمرکات مرزی آن کشورها منتقل و از آنجا به گذرگاه رسمی دوغارون ترانزیت می شوند.

معطلی زیانبار 2500 دستگاه کامیون

هم اینک دو هزار و 500 دستگاه کامیون حامل کالاهای صادراتی و ترانزیت در گذرگاه مرزی رسمی دوغارون واقع در شرق خراسان رضوی متوقف و منتظر هستند تا در صورت مساعدت طرف افغانستانی، از خاک ایران وارد کشور همسایه شوند.

مدیرکل گمرک مرزی دوغارون در این خصوص به خبرنگار وبلاگ آریابلاگ گفت: معطلی کامیونهای حامل کالاهای ترانزیت در مرز دوغارون ناشی از نبود زیرساخت لازم برای پذیرش خودروهای سنگین حامل انواع کالا در گمرک کشور افغانستان است و این تعداد کامیون متوقف شده در صف انتظار، مربوط به سرانجامه مرزی دوغارون، منطقه ویژه مالی دوغارون و بازارچه مرزی است.

محمد کوهگرد اضافه نمود: رفت و آمد کنونی کامیونهای حامل انواع بار صادراتی و ترانزیتی و خودروهای مسافربر در جاده تایباد به سمت دوغارون به سختی صورت می گیرد و حتی در بعضی از ساعات قطع شده و هیچ رفت و آمدی انجام نمی گردد.

روانسازی مرز

نایب رییس هیات مدیره انجمن صنفی شرکتهای بین المللی حمل و نقل خراسان رضوی نیز به خبرنگار وبلاگ آریابلاگ گفت: ضروری است در مورد مرز دوغارون پیش از پرداختن به معلولهایی همانند نوبت فروشی، علتهای بروز آنها آنالیز گردد.

محمود امتی اضافه نمود: مرزی که می تواند با روانسازی پروتکلها و برطرف موانع توقف کامیونها نقش مهمی در ترانزیت، صادرات و مبادلات تجاری با افغانستان داشته و به نفع موازنه تجاری ایران فعالیت کند بیشتر مواقع و هنگام افزایش اندک محموله های تجاری بنا به دلایلی دچار توقف اجباری کامیونها، شلوغی، بی نظمی و در نهایت دلسردی بازرگانان و اتلاف سرمایه ملی و انرژی بخش خصوصی شده است.

وی ادامه داد: خواب سرمایه بازرگانان ایرانی و افغان، توقف و استهلاک سرمایه رانندگان و شرکتهای حمل و نقل و در نتیجه افزایش هزینه و کرایه تمام شده حمل کالاهای ترانزیت و صادراتی از نتایج اوضاع آشفته کنونی در مرز دوغارون است.

تخلفات مرزی حاصل فقدان پاسخ مناسب به ترافیک کامیونها

نایب رییس هیات مدیره انجمن صنفی شرکتهای بین المللی حمل و نقل خراسان رضوی همچنین گفت: ایجاد رانت، نوبت فروشی و پیدایش زمینه های تخلف بخشی از عواقب منفی ترافیک پرحجم کامیونها در مرز مهم دوغارون هستند.

وی اضافه نمود: اخیرا انجمن صنفی شرکتهای بین المللی حمل و نقل خراسان رضوی گزارشی جامع و کامل از شرایط مرز دوغارون را همراه با آنالیز مسائل و موانع، علل، ارائه راه چاره و پیشنهاد کاربردی منتشر نموده و توسط رییس اتاق بازرگانی به معاون رییس جمهوری تقدیم نموده تا شاید گشایشی در حل مسائل حاصل گردد.

امتی فقدان مدیریت واحد مرزی، نبود یا اجرا نشدن طرح جامع مرزی در توقفگاههای کامیون، محوطه گمرک، منطقه ویژه مالی دوغارون، بازارچه و حدفاصل گمرک دو کشور ایران و افغانستان را از مهمترین عوامل توقف کامیونها و معطلی کالاها در مرز دوغارون ذکر و پیشنهاد کرد: راه چاره حل معضلات گریباگیر ایجاد خروجی و ورودی واحد در مرز است زیرا هم اینک دو خروجی در محل یک مرز وجود دارد و دو قانون متفاوت بر آن عمال می گردد.

وی به فقدان دیپلماسی فعال برای روانسازی رفت و آمد تجاری با افغانستان به ویژه در حدفاصل گمرک دو کشور اشاره و اعلام کرد: اگر تدبیر و اراده جدی در عمل، برای روانسازی و رونق مرز دوغارون بکار گرفته گردد بی شک این مرز موقعیت و ظرفیت رفت و آمد روزانه افزون بر هزار دستگاه کامیون حامل کالاهای صادراتی و ترانزیت را دارد.

نایب رییس هیات مدیره انجمن صنفی شرکتهای بین المللی حمل و نقل خراسان رضوی ادامه داد: پدیده نوبت فروشی به کامیونها در مرز دوغارون وجود دارد.

وی گفت: هم اکنون صدها دستگاه کامیون به اجبار در مرز دوغارون متوقف شده اند و تعداد ناوگان ورودی با بار صادراتی و ترانزیتی بیشتر از کامیونهای خروجی از مرز دوغارون است. تداوم انباشت و توقف کامیونها باعث مفسده هایی همچون نوبت فروشی و دیگر ناهنجاریها شده است.

امتی اضافه نمود: عواقب این معضلات موجب تقویت و نهادینه شدن صندلی افراد سودجو و رانتخوار از یک طرف و از طرف دیگر دلسردی و نارضایتی فعالان مالی دو سوی مرز، تغییر راستا ترانزیت از ایران و انتشار و سرایت این نوع تخلفات و آلودگیها در سطوح دیگر خواهد بود.

وجود نوبت فروشی غیرقابل انکار است

اجبار به توقف طولانی کامیونهای حامل کالاهای صادراتی و ترانزیتی در دوغارون برای رسیدن نوبت عبورشان از مرز و ورود به خاک افغانستان به وسیله معبر مرزی اسلام قلعه آن کشور که در مقابل گذرگاه دوغارون ایران واقع شده است موجب زیان و صرف هزینه های مازاد برای تاجران مالک بار و نیز رانندگان کامیونها است.

همین امر موجب رواج پدیده ای به نام نوبت فروشی در مرز دوغارون شده تا از این طریق کامیون و بار آن با کمترین زمان خواب کالا و توقف کامیون، قادر به عبور از مرز گردد.

ناظر گمرکات خراسان رضوی در مورد نوبت فروشی و اضافه پرداختیهای غیرقانونی در مرز دوغارون گفت: به هر حال این موضوع وجود دارد و نمی توان آن را انکار کرد.

امید جهانخواه اضافه نمود: با این وجود پیرو پیگیریها، وقوع چنین مواردی در مرز دوغارون کاهش یافته و حتی در قالب برپایی نشستهای متعدد با مسوولان گمرک افغانستان میزان دریافتیها از کامیونهای باری در گمرک ایران اعلام شده است.

وی ادامه داد: همچنین به طرف مقابل اعلام شده که می بایست در برابر این دریافتیها رسید پرداخت ارائه گردد لذا مواردی که فاقد رسید پرداخت است غیرقانونی و غیرقابل پذیرش خواهد بود. در این خصوص اطلاع رسانیهای لازم هم اجرا شده است.

ناظر گمرکات خراسان رضوی گفت: در اینگونه موارد با وجود کوشش بخش دولتی، فعالان بخش خصوصی هم باید برای ریشه کنی مسائل، در کنار بخش دولتی همکاری لازم را به وسیله نظارت بر کنندگان خود در مرز و اطلاع رسانی به رانندگان، بازرگانان و شرکای تجاری خود به عمل آورند.

سرعت کند پیمودن فاصله میان گمرک های ایران و افغانستان

وی همچنین عمده مشکل و گره ترافیکی جاری را در مرز دوغارون مربوط به خرابی جاده در راستا گمرک دوغارون ایران تا گمرک اسلام قلعه افغانستان عنوان و اعلام کرد: باریکی عرض این جاده همراه با تلاقی راستاهای کامیونی و مسافری در آن موجب کاهش سرعت رفت و آمد در مرز دوغارون شده است.

جهانخواه به موضوع فقدان مدیریت واحد مرزی در گذرگاه دوغارون نیز اشاره و اعلام کرد: مدیریت واحد مرزی بر اساس ماده 12 قانون امور گمرکی و دستور العمل ساماندهی و تقویت مدیریت مبادی ورودی وخروجی مرزهای زمینی و آبی کشور بر عهده گمرک است.

وی اضافه نمود: اما با وجود چنین مسوولیتی، اختیارات لازم برای ایفای آن به سازمان گمرک داده نشده است. دیگر سازمانهای فعال در گذرگاه مرزی دوغارون هم در بعضی از مسائل صرفا بر اساس دستورات سلسله مراتب سازمانی خود تصمیم گیری و انجام وظیفه می کنند.

مدیر سرانجامه مرزی دوغارون هم در مصاحبه با خبرنگار وبلاگ آریابلاگ پیرامون این پدیده ناهنجار گفت: وجود چنین چیزی را شنیده ام اما گویا این پدیده در منطقه ویژه مالی دوغارون جریان دارد و نه مرز لذا صحت و سقم آن را تایید نمی کنم زیرا تا به امروز گزارش مکتوب و هیچگونه مستندی در این خصوص دریافت نشده است.

کریم نوایی نظامی اضافه نمود: اگر این اتفاق روی داده باید کننده انجمن صنفی شرکتهای حمل و نقل در منطقه مستقر شده تا از نزدیک بطور میدانی بر رفت و آمد کامیونهای باری نظارت کند. را ترددها را کنترل کند.

وی ادامه داد: تا جایی که آگاه هستم انجمن صنفی شرکتهای حمل و نقل گویا کننده ای در منطقه ویژه مالی دوغارون دارد اما ظاهرا تا به امروز هیچگونه گزارشی درباره نوبت فروشی به کامیونها در این منطقه نداده است.

مدیر سرانجامه مرزی دوغارون گفت: چینی نظارتی در حوزه اختیارات کننده انجمن صنفی شرکتهای حمل و نقل واقع شده است زیرا قادر است قبضهای توقفگاه کامیونها را آنالیز نماید تا معین گردد هر کامیون در چه تاریخی وارد یا خارج شده است. اگر تخلفی روخ داده باشد از این طریق قابل تشخیص خواهد بود.

کنترل اسناد توقفگاه

وی همچنین منطقه ویژه مالی دوغارون را بیرون از محدوده سرانجامه مرزی ذکر و اعلام کرد: درخواستی به منطقه ویژه داده ایم مبنی بر اینکه اجازه دهند کننده سرانجامه به عنوان یک دستگاه دولتی در منطقه ویژه مستقر گردد تا اقدام به کنترل اسناد حمل و جلوگیری از وقوع مسائلی مانند نوبت فروشی کند ولی با درخواست موافقت نشد.

نوایی نظامی در مورد وقوع نوبت فرفروشی در سرانجامه مرزی نیز گفت: نوبت دهی در این سرانجامه مرزی وجود ندارد زیرا هر کامیون ورودی به سرانجامه پس از سرانجام کارش بلافاصله خارج از آن می گردد.

وی اضافه نمود: البته این روزها که مرز شلوغ و ظرفیت پذیرش کامیون هم از طرف افغانستان محدود است به ناچار توقف کامیون یا همان خواب خودروها در مرز زیاد می گردد لذا توقفگاه شهرداری تایباد به رانندگان این کامیونها نوبت داده و هنگام خروج آنها از سرانجامه علاوه بر اسناد حمل، قبض توقفگاه نیز توسط اداره راهداری کنترل می گردد.

مدیر سرانجامه مرزی دوغارون گفت: چنین روندی برای کامیونها در محدوده منطقه ویژه مالی دوغارون انجام نمی گردد و یا نظارتی بر روی آن صورت نمی گیرد.

آنالیز زمینه بروز نوبت فروشی

مدیرعامل یکی از شرکتهای بین المللی حمل و نقل فعال در مرز دوغارون نیز به خبرنگار وبلاگ آریابلاگ گفت: اینکه کارمندی خطایی نموده و نوبت فروخته را کنار بگذارید و زمینه بروز اینگونه مسائل ناهنجار را پیگیری کنید.

غلام مولا غدیری اضافه نمود: پیشتر در موارد اینچنینی اظهار نظر کردم و پس از آن برای مدتهای مدید حمل بارهای متعلق به من در مرز دوغاون با مشکل روبرو بود.

وی ادامه داد: مسوولان در سطوح مدیریتی مختلف برای سهولت امر ترانزیت و صادرات و روانسازی عبور از مرز قول مساعد داده اند ولی به آن عمل نشده و اکنون شرکتها و صاحبان بار به واسطه بروز سهل انگاری اداری در مرز متضرر می شوند.

این فعال ترانزیت بر لزوم انعکاس رسانه ای شرایط نابسامان مرز دوغارون تاکید و امنیت را مزیت منحصر به فرد ایران برای عبور کالاهای تجاری توصیف و اعلام کرد: با کوشش شرکتهای حمل و نقل ایرانی بارهایی ترانزیتی که قرار بود به وسیله بندر گوادر پاکستان به افغانستان منتقل گردد هم اینک به ایران می آید.

وی گفت: هر چند هزینه های ترانزیت کالا در ایران بیشتر است اما این تغییر راستا ترانزیت کالاهای افغانستان از پاکستان به ایران بخاطر امنیت ایران در مقابل فقدان امنیت در پاکستان برای کامیونهای حامل بار تجاری و ترانزیتی اتفاق افتاده است.

معطلی 12 روزه در مرز دوغارون

این مدیرعامل یک شرکت بین المللی حمل و نقل در ادامه اظهارداشت: مشکل کنونی اجبار به خواب یا توقف 10 تا 12 روزه کامیونهای حامل بار ترانزیت در مرز دوغارون است.

وی اضافه نمود: در حالی که باید روزانه هزار دستگاه کامیون از مرز دوغارون در ایران به سمت افغانستان خارج گردد هم اینک فقط نیمی از این تعداد صورت می گیرد که به هیچوجه کافی نیست.

غدیری ادامه داد: ضروری است مسوولان ذیربط در جمهوری اسلامی ایران با استفاده از ابزار دیپلماسی، مسوولان افغان را وادار به تمهید ظرفیتها در آنسوی مرز برای افزایش شمار کامیونهای ورودی به آن کشور کنند.

این فعال حوزه حمل و نقل و ترانزیت گفت: شرکتهای حمل و نقل و به تبع آن صاحبان کالا بخاطر خواب اجباری کامیونها در مرز دوغارون مجبور به هزینه دهها میلیون ریالی برای انبارداری یک کانتینر و دموراژ آن در بندرعباس هستند.

وی اضافه نمود: با ارائه اسناد معتبر عرض می کنم که تنها برای یک کانتینر 200 میلیون ریال هزینه دموراژ پرداخت شده و همین پول در قالب دلار به جیب شرکت کشتیرانی خارجی رفته است.

غدیری ادامه داد: صاحبان بار در حال پرداخت خسارتهای هنگفت بخاطر تاخیر در عبور کامیونهای حمل کالا از مرز و زیان از ناحیه هزینه های تحمیلی هستند. این در حالی است که کشورمان در شرایط تحریمهای ظالمانه نیازمند کسب ارز و حصول درآمد از ناحیه ترانزیت است.

وی گفت: در صورتی که اقدام بهنگام برای برطرف این مسائل صورت نگیرد بازرگانان خارجی از انتخاب راستا ایران برای ترانزیت کالای خود به سمت افغانستان و دیگر کشورهای آسیای میانه دلسرد می شوند.

گمرک دوغارون در فاصله 18 کیلومتری تایباد و مرکز شهر تایباد در فاصله 225 کیلومتری شرق مشهد واقع هستند.

بطور میانگین ظرف سه روز اخیر روزانه 500 دستگاه کامیون حامل کالاهای ترانزیت از گذرگاه رسمی دوغارون در ایران راهی هرات در افغانستان شده و 500 دستگاه کامیون نیز از گذرگاه اسلام قلعه کشور همسایه شرقی، وارد خاک ایران می شوند.